Bún đậu mắm tôm Nghệ An

Bún đậu mắm tôm Nghệ An hay bún đậu phụ mắm tôm là món ăn đơn giản, dân dã trong ẩm thực Việt Nam. Đây là món thường được dùng như bữa ăn nhẹ, ăn chơi. Thành phần chính gồm có bún tươi, đậu phụ rán vàng, chả cốm, nem chua, mắm tôm pha chanh, ớt và ăn kèm với các loại rau thơm như tía tô, kinh giới, rau húng, xà lách, cà pháo. Cũng như các món ăn dân gian khác, giá thành rẻ nên được nhiều người người thưởng thức mỗi ngày.

Cho lượng dầu vừa phải vào chảo. Dầu nóng, cho đậu vào rán sơ. Miếng đậu hơi cứng, vớt ra (nếu thích ăn giòn, cho dầu ngập xâm xấp miếng đậu, trở đều, khi đậu phồng vàng, vớt ra). Cho đậu vào giấy thấm dầu, tắp bếp. Phải chiên lần 2 trong chảo ngập dầu đang sôi già, có vậy mới đảm bảo miếng đậu giòn tan bên ngoài nhưng bên trong mềm thơm ngậy. Bún ăn kèm là loại bún nắm, cắt thành từng khúc vuông vuông dễ ăn, dễ gắp. Hay chả cốm được kết hợp từ thịt heo xay nhuyễn + cốm và các nguyên vật liệu khác tạo nên một hương vị đặc trưng. Hoặc nem chua được chế biến theo công thức truyền thống khi rán giòn ăn rất ngon. Cho tỏi, ớt vào mắm tôm, vắt chanh cho mắm nổi bọt, đánh tan đều. Cho thêm vào một ít đường, nêm vừa miệng.

Thực ra còn có thêm một thứ nước gia vị khác ngoài những công thức chung trên, đó là bí quyết của người làm bún đậu mắm tôm Nghệ An. Nhưng tinh túy của món ăn lại nằm ở mắm tôm – thứ mắm đậm đà, dậy mùi đặc trưng có khả năng gây nghiện mà không phải quán nào cũng có được. Đặc biệt có quán bún đậu mắm tôm Nghệ An ở số 26 đường Nguyễn Văn Cừ, thành phố Vinh, Nghệ An khá nổi tiếng từ nguyên liệu, món ăn, nước chấm cho tới phong cách phục vụ. Nên luôn được du khách thập phương tới ủng hộ.

Đơn giản nhưng dễ ăn và có khả năng “gây thương nhớ” nên dù mùa nóng hay mùa lạnh, bún đậu mắm tôm vẫn đắt khách. Số lượng áp đảo nhất có lẽ là những gánh bún đậu mắm tôm vỉa hè thường phục vụ cho các khu văn phòng, công sở. Song mùa nắng nóng thì các tiệm bún đậu mắm tôm “sang chảnh” có lợi thế hơn. Thực tế bún đậu mắm tôm mùa nào cũng đắt khách và khi mát trời thì còn bội thu hơn. Để đáp ứng nhu cầu khách, đặc biệt là dân công sở, hầu như các quán bây giờ đều chọn phong cách bún đậu mẹt trông sạch sẽ, ngon mắt để phục vụ.

Nếu bún đậu rất dễ ăn thì mắm tôm lại là thức gia vị chấm đi kèm khiến những thực khách không quen mùi phải nhăn mặt. Dù thế, đây lại là một món ăn khoái khẩu của rất nhiều người. Khi thưởng thức, người ta thường phải cho thêm chút mỡ, vắt thêm chanh, quất và thêm chút đường để giảm đi mùi gắt của mắn tôm. Những ai ăn cay có thể cho thêm ớt để cảm nhận đủ vị chua cay mặn ngọt của món ăn.

Tuy nhiên, thưởng thức bún đậu mắm tôm Nghệ An theo phong cách bình dân mới là đúng điệu và ngon miệng nhất. Chẳng thế mà dù nắng nóng thì các tụ điểm bún đậu như ở Đại học Vinh, Cổng Thành, chợ Hưng Dũng… vẫn đông đúc. Ở những nơi này mang phong cách bình dân mộc mạc gắn liền với món bún đậu mắm tôm Nghệ An, lại vừa có đủ chỗ lẫn bàn ghế cho khách không phải khom lưng, bó gối phơi mặt giữa nắng trưa hè.